Tips voor de geestelijke gezondheid
Tips voor de geestelijke gezondheid om depressies te voorkomen en uw gemoedstoestand te verbeteren
Toen ik het rapport “Attitudes to Mental Wellbeing” van Lifeplus op basis van het marktonderzoek van Cambridge las, herkende ik de zorgen omtrent het gebruik van antidepressiva, waaronder hoe vaak ze worden gebruikt, de langetermijngevolgen ervan en de groeiende behoefte aan andere manieren van geestelijke ondersteuning.
Over depressie
“Depressie is de meest voorkomende geestelijke gezondheidsstoornis en wordt gezien als de op een na grootste oorzaak van beperkingen wereldwijd. Er zijn verschillende soorten depressies en de ernst ervan varieert van mild tot zeer ernstig. Ik geloof dat het belangrijk is dat we de aard van het probleem erkennen en ervoor zorgen dat interventie of behandeling op de juiste manier op de unieke behoeften van de persoon wordt toegespitst. Ik zou graag willen dat een depressie altijd serieus wordt genomen en dat zowel de persoon zelf als de mensen in zijn/haar omgeving, inclusief zorgverleners, familie/vrienden (wat van toepassing is), kijken naar hoe men met hulp verder kan”. 
Het goede nieuws is dat er veel verschillende behandelmogelijkheden voor depressie zijn en dat er veel dingen zijn die u zelf kunt doen om met een depressie (als die zich voordoet) om te gaan en op de lange termijn goed voor uw geestelijke gezondheid te zorgen.
Bewust worden van depressie en hulp zoeken
Ik werk al bijna 40 jaar in de geestelijke gezondheidszorg en ik werd altijd verdrietig van het stigma dat verbonden is aan geestelijke gezondheid en depressie, maar ik ben blij dat het negatieve beeld van geestelijke gezondheid nu langzaam wordt bijgeschaafd. Steeds meer mensen erkennen geestelijke gezondheidskwesties en gaan op zoek naar hulp. Dat is een grote stap vooruit, hoewel we als land meer moeten doen om ons in deze richting te blijven bewegen. We hebben nog een lange weg te gaan.
Dus hoe kunt u herkennen dat u depressief raakt en wat kunt u doen om uzelf weer op het juiste pad te krijgen? Een goed beginpunt is zelf een geestelijke gezondheidscontrole te maken; besteed aandacht aan uw stemming, ook aan verdriet of prikkelbaarheid, uw energieniveau, slaap en eetlust. Bekijk of dit normaal is en hoe u zich gewoonlijk voelt. Vraag uzelf af: is dit mijn ‘natuurlijke, gezonde zelf’?
Als u denkt dat dingen niet zijn zoals ze zouden moeten zijn en u vermoedt dat u een depressie hebt, dan raad ik u aan wat meer informatie te lezen over depressies (op websites zoals die van de NHS, Young Minds, de liefdadigheidsinstelling voor geestelijke gezondheid MIND, of het Royal College of Psychiatrists) en te beslissen wat u wilt doen om het aan te pakken. Het is belangrijk dat u inziet dat depressie een ziekte is, geen zwakte, en dat het van tijdelijke aard is. Er zijn veel dingen die u kunt doen om u beter te laten voelen, zoals verscheidene behandelmogelijkheden. U kunt zelf nadenken over wat de juiste zet voor u is. Vergeet niet dat u bij dit alles altijd vriendelijk voor uzelf bent.
Behandelmogelijkheden voor depressie
Aangezien depressie zo veel voorkomt en steeds meer mensen de noodzaak van behandeling inzien, is het fijn om te weten dat er talloze behandelmogelijkheden zijn om met depressie om te gaan. We worden ons ook steeds meer bewust van wat we zelf kunnen doen om ermee om te gaan en/of de effecten ervan te beperken.
Ik bekijk depressie vaak op dezelfde manier als waarop ik diabetes type 2 bekijk. Voor beide aandoeningen zijn er meerdere manieren om ermee om te gaan. In beide gevallen denk ik niet dat er één enkele behandeling is die voor iedereen werkt. Bij diabetes type 2 bijvoorbeeld kunnen sommige mensen hun symptomen onder controle houden door goed te letten op wat ze eten, terwijl anderen medicatie nodig hebben en tabletten moeten innemen om hun diabetes type 2 te behandelen, en voor weer andere patiënten zijn injecties helaas nodig om diabetes type 2 onder controle te houden en hun welzijn te optimaliseren. Voor depressie geldt precies hetzelfde. Sommige mensen met een depressie kunnen bepaalde dingen in hun leven veranderen, zelfhulp toepassen, steun van vrienden krijgen om hun klachten onder controle te houden, terwijl anderen misschien psychotherapie nodig hebben zoals interpersoonlijke psychotherapie (IPT), of cognitieve gedragstherapie (CGT) om de zaken weer op de rit te krijgen, en weer anderen hebben antidepressiva of een combinatie van psychotherapie en medicatie nodig. Sommige personen ervaren een depressie die moeilijker te behandelen is, waar krachtiger ingrijpen nodig is, en waarbij verschillende soorten medicatie worden gebruikt (waaronder stemmingsstabilisatoren en medicatie voor psychotische ziekten; beide werken als antidepressiva). Mensen moeten weten dat een depressie te behandelen is, maar we moeten er ook voor zorgen dat het voor de persoon juiste behandelniveau wordt toegepast om die persoon beter te maken.
Via de NHS zijn verschillende soorten praattherapieën mogelijk. U kunt een verwijzing van uw huisarts krijgen of zelf contact opnemen met geestelijke gezondheidsdiensten en om hulp vragen; de diensten worden Improving Access to Psychological Therapies (IAPT) (diensten voor gemakkelijkere toegang tot psychotherapie) genoemd en deze kunnen u verwijzen naar zelfhulpvoorzieningen, begeleiding, IPT en CGT zoals hierboven besproken.
Geestelijke gezondheidstips voor een beter welzijn
Zelfzorg
Het is net zo belangrijk om op uw geestelijke gezondheid te letten als op uw lichamelijke. Hieronder noem ik een aantal zaken die u kunt overwegen om ervoor te zorgen dat u een goede geestelijke gezondheid hebt en houdt.
Uw eigen energieniveau bekijken
Stelt u zichzelf eens als een batterij voor. Hoe ver opgeladen bent u nu? Voelt u zich vol energie werkend op volle kracht, voelt u dat u op half vermogen zit of is uw batterij bijna leeg? Denk er eens goed over na en wees nieuwsgierig naar wat er in uw leven is dat ervoor zorgt dat uw batterij leegloopt. Hoe erg loopt uw batterij erdoor leeg? Zijn er dingen die u kunt veranderen om dit leeglopen te beperken? Is er iemand die u hierbij kan helpen? En aan de andere kant, waardoor wordt uw batterij weer opgeladen? Is er iemand die uw energieniveau een boost geeft? Brengt u genoeg tijd door met diegene of bent u actief genoeg om uw batterij opgeladen te houden?
Balans tussen werk-/privé-/sociaal leven
Neem even de tijd en denk goed na over al deze aspecten in uw leven. Denk na over hoeveel tijd u aan elk gebied besteedt en aan de mate van tevredenheid, plezier, moeilijkheid of uitdaging die elk gebied biedt. Hebt u het gevoel dat u de juiste balans hebt tussen de tijd en energie die u besteedt aan uw werk, het leven thuis en uw sociale leven, inclusief rust en ontspanning? Zijn er veranderingen die u in uw leven kunt aanbrengen door meer of minder dingen op deze gebieden te doen? Is er iemand anders, andere ondersteuning of hulp van anderen die voor een betere balans kunnen zorgen?
Uw sterke en zwakke punten onderzoeken
Welke dingen doet u die u een boost/oppepper geven? Welke dingen vindt u echt leuk? Wat geeft u echt een gevoel van voldoening? Soms zijn onderdelen van werk, sociale contacten/hobby’s of relaties in balans en hebben ze een algeheel positief effect op hoe we onszelf voelen en uiteindelijk ook op onze geestelijke gezondheid. Kijk eens wat nauwkeuriger en herken wat het precies is van dit aspect van uw leven dat bijdraagt aan een positief gevoel van eigenwaarde en een goede stemming. Probeer van deze dingen te genieten en probeer ze, als dit kan, uit te breiden. Wees aan de andere kant ook eerlijk tegen uzelf over de zorgen in uw leven, de dingen die uw stemming naar beneden halen en tot negatieve gevoelens leiden. Zijn er dingen die u kunt veranderen? Bent u de enige persoon die ze kan aanpakken? Of bent u bereid om hulp te vragen?
Praten helpt
Ik heb door de jaren heen heel veel cliënten behandeld en heb nooit de impact onderschat van het praten met anderen, het delen van zorgen en de voordelen die dit kan opleveren. Sterker nog, mensen zeiden tegen me dat dit van onschatbare waarde voor ze is en ze echt verder helpt. Denk hier maar eens goed over na. Het klinkt misschien simpel, maar het kan een wereld van verschil betekenen wanneer u te maken hebt met stressvolle en verontrustende gebeurtenissen en het kan bijdragen aan een positieve geestelijke gezondheid en welzijn. Het is belangrijk dat u ziet dat u niet altijd de hulp van een professionele therapeut nodig hebt. Goede vrienden die u steunen en medeleven en begrip tonen, zijn hun gewicht in goud waard.
“Wees aardig voor uzelf en accepteer dat het heel normaal is om u slecht te voelen als er nare dingen gebeuren. Vaak zijn mensen te streng voor zichzelf, vinden ze zichzelf zwak en denken of voelen ze dat ze anderen niet tot last willen zijn door bij hen hun zorgen te uiten. Ik geloof dat veel mensen hun zorgen om deze redenen niet delen of er niet over praten, maar dit leidt tot een hoger risico op het ontwikkelen van geestelijke gezondheidsproblemen zoals een depressie”.
Er zit veel waarheid in het gezegde ‘gedeelde smart is halve smart’. Als er iemand is met wie u uw problemen of zorgen kunt delen, is dat altijd goed voor uw gezondheid. Het is belangrijk dat u snapt dat het gezond is om gevoelens te uiten en te delen met anderen die u vertrouwt, ook als die gevoelens naar zijn.
Dieet, bewegen, alcohol en drugs
Ik heb al uitgelegd dat u naar uw lichaam moet kijken en moet opmerken welke dingen de positieve gevoelens die u hebt helpen of juist in de weg zitten en dat u moet kijken hoe u uw batterij kunt opladen. We weten dat beweging de aanmaak van gelukshormonen stimuleert en dat dit een positieve bijdrage levert aan uw stemming. Dat geldt ook voor aandacht voor uw eetpatroon, ervoor zorgen dat u niet te weinig eet en niet te veel gemaksvoeding eet aangezien dat kan leiden tot schommelingen in uw energieniveau wat weer een depressie in de hand kan werken. We weten ook dat alcohol en drugs tot depressie en andere geestelijke problemen kunnen leiden. Wat betreft alcohol, vraag ik mijn cliënten meestal na te denken over hun depressie en welk effect alcohol daarop had; soms leiden de sociale contacten die horen bij het drinken wel tot nettowinst, maar voor anderen zijn er misschien meer negatieve effecten. Ik geloof dat het een persoonlijke beslissing is wat er moet worden gedaan om met de symptomen om te gaan, mits u geen medicatie neemt die niet samen met alcohol mag worden ingenomen.
Leuke activiteiten en plezier
Ik raad u aan proactief na te denken over wat u kunt doen om voldoende rust, ontspanning, plezier en lol te hebben; allemaal zaken waarmee u uw batterij oplaadt, uw welzijnsgevoel verbetert en uw geestelijke gezondheid kunt optimaliseren. Soms heeft het leven andere plannen en lukt het ons niet om tijd voor onszelf te maken. Probeer hierop te letten. Geloof me, tijd maken voor deze activiteiten kan een enorm verschil maken voor uw mentale welzijn.
Relaties inzetten
We leven in een sociale wereld en worden omringd door relaties thuis, op het werk en in ons sociaal leven. Sommige relaties zijn moeilijk en een uitdaging, maar andere bieden steun en/of zijn belonend. In eenvoudige woorden zie ik ze als onze ‘opladers en energieslurpers’: wie brengt er warmte, steun, helpt ons onze batterij op te laden en zorgt ervoor dat we ons beter over onszelf voelen? Wie zorgt ervoor dat onze batterij leegloopt en dat we ons minder goed over onszelf voelen? Hoe haalt u het beste uit de opladers in uw leven? Hebt u genoeg contact, vraagt u om hulp, doet u genoeg leuke of ontspannende activiteiten? Is er iets dat u kunt doen om op een andere manier met de energieslurpers in uw leven om te gaan?
Medicatie
Ondanks al uw inspanningen en pogingen om geestelijk gezond te blijven, kan medicatie soms nodig en gepast zijn om een depressie te behandelen. In dat geval raad ik u aan eerst te lezen over depressies en behandelingen. Wees assertief wanneer u een zorgverlener, bijvoorbeeld uw huisarts, therapeut of apotheker, om hulp en advies vraagt en zoek ook zelf online op professionele websites naar informatie. Als u medicatie aangeboden krijgt, vraag dan gerust welk type medicatie nodig is, hoe lang die nodig is en wat het verwachte resultaat van de behandeling is. Richt uw aandacht op uw lichaam om de hierboven uitgelegde symptomen van depressie te herkennen, en merk verandering door de behandeling op. Het doel is uiteindelijk dat u zich weer de oude voelt en dat de medicatie de symptomen bestrijdt zonder ondraaglijke bijwerkingen. Als u nog zorgen hebt, gaat u gewoon terug naar uw huisarts en vraagt u naar andere opties.
Dr Elizabeth Robinson is een psychotherapeut en werkt al meer dan 35 jaar in de geestelijke gezondheidszorg. Ze is oorspronkelijk opgeleid tot psychiatrisch verpleegkundige. Daarna studeerde ze Health Sciences (BSc.Hons) en deed ze een PhD aan de University of Durham. In haar onderzoek keek ze naar functionele beeldvorming van de hersenen bij depressies met interpersoonlijke psychotherapie.
Ze heeft gewerkt met mensen met acute geestelijke problemen, in de forensische psychiatrie en als senior onderzoeker bij onderzoek naar geestelijke gezondheid. Haar opleiding op het gebied van interpersoonlijke psychotherapie deed ze in 1997 in Genève en daarna voltooide ze in 1998 een casus- en researchopleiding met supervisie van deskundige interpersoonlijke psychotherapeuten in New York. Toen ze als onderzoeker werkte, was ze bij een aantal klinische proeven de leidinggevende interpersoonlijke psychotherapeut.
Tegenwoordig biedt ze training op het gebied van interpersoonlijke psychotherapie, heeft ze talloze nationale cursussen georganiseerd en biedt ze doorlopende supervisie van therapeuten zoals psychiaters, psychologen, verpleegkundigen, maatschappelijk werkers en ergotherapeuten. Binnen het onderzoek was ze betrokken bij de evaluatie, psychiatrische beoordeling en behandeling van gerandomiseerde klinische proeven bij schizofrenie, depressie, angst, sociaal functioneren, zelfmoord, seksuele stoornissen, interpersoonlijke psychotherapie en beeldvorming van de hersenen. Hoewel haar specialisme depressie, trauma en seksuele en relationele problemen is, heeft ze ook indrukwekkende ervaring op het gebied van angstklachten en fobieën. Ze gebruikt een aantal psychologische behandelmodellen, waaronder interpersoonlijke psychotherapie, psychoseksuele begeleiding, EMDR (eye movement desensitisation and reprocessing), angstbeheersing en cognitieve gedragstherapie.
