Oefeningen voor lichaam en geest bij het ouder worden
Het leven is een kostbaar goed, dat de meesten van ons, toen we nog jong waren en de toekomst nog oneindig leek en onze energie grenzeloos, voor lief namen.
Dan slaat de tijd toe. Als de jaren voorbij gaan, lijkt die energie een tikkeltje minder grenzeloos. Er zit minder rek in. Het is wat moeilijker geworden die trap te nemen, de wandeling naar de winkels lijkt langer. Misschien is het gemakkelijker om achterover te leunen en te accepteren dat de tijd ons inhaalt. Maar, hier is een andere manier van denken: er is nooit een betere tijd geweest om gracieus ouder te worden.
Verbeteringen in voeding, medische kennis en gezondheidszorg werken allemaal samen om veranderingen in de flexibiliteit en kracht van ons lichaam tegen te gaan. Dat hangt samen met een algemene verschuiving in de samenleving in de waardering van ouderen voor hun kennis, ervaring en wijsheid die komt met de jaren. Laten wij proberen om het meeste uit iedere dag te halen, en de mogelijkheden van het leven volop te benutten. De Amerikaanse schrijfster Betty Friedan verwoordde het goed: ‘Ouder worden,’ schreef ze, ‘is niet het verliezen van onze jeugd, maar een nieuw begin van mogelijkheden en kracht.’ Onze prioriteiten veranderen natuurlijk wel. Wanneer er kleinkinderen komen en misschien zelfs achterkleinkinderen, dan willen wij met hun spelen, en indien mogelijk meehelpen; en dat kan op zich enorm verjongend werken. Misschien krijgen wij ook de zorg voor een geliefde, waardoor het ook steeds belangrijker wordt gezond te blijven voor hen.
Waar het u ook om gaat, gezond blijven is op elke leeftijd belangrijk1. Het maakt dat u zo lang mogelijk zo actief mogelijk kunt zijn, dat u alles wat u gelukkig maakt kunt blijven doen. Nu weten wij wel dat wij de klok niet echt kunnen terugdraaien, maar regelmatige, actieve lichaamsbeweging kan in ieder geval helpen om haar langer door te laten tikken. Spiermassa bijvoorbeeld, neemt zonder lichaamsbeweging over de jaren af, maar wij kunnen eraan werken het te herstellen en dat stimuleert dan weer kracht, coördinatie en evenwicht.
Hoe gaan wij van start, vooral als wij nog nooit zo actief zijn geweest, of de gewoonte van regelmatige lichaamsbeweging vergeten zijn? Het goede nieuws is dat het nooit te laat om te beginnen. Er is tijd voor nodig om die gewoonte en routine weer op te pakken. Doe het gewoon rustig en geleidelijk. Het ergste dat u kunt doen is om op een ochtend op te springen en aan een Olympisch trainingsregime te beginnen.
In feite zou dat desastreus kunnen zijn, dus plan elke week een beetje extra beweging in, terwijl uw zelfvertrouwen, uithoudings- en doorzettingsvermogen toeneemt. Doe het stap voor stap. Denk eens goed na over wat u plezierig vindt en wat bij uw levensstijl past. Het is altijd de moeite waard om eens te praten met uw huisarts. Zij kunnen u adviseren over een goede lichaamsbeweging op maat. Ook is het goed dat zij weten dat u nu positieve en actieve keuzes maakt om uw gezondheid te verbeteren, zodat zij u hierin verder kunnen helpen en in de juiste richting sturen. Zelfs als uw mobiliteit beperkt is, zijn er tegenwoordig veel meer mogelijkheden en hulpmiddelen om meer beweging in de dagelijks routine te brengen. Alle volwassenen hebben vier of vijf keer per week een combinatie nodig van aerobic oefeningen met een aantal spierversterkende activiteiten.
Deze kunnen zo eenvoudig zijn als het nemen van de trap of het gebruik van zeer lichte gewichten in het zwembad. Het is normaal dat de oefeningen misschien lichter zijn dan u vroeger gewend was. Dus als u bijvoorbeeld gaat fietsen, begin dan met vlakke, zachtglooiende routes in plaats van de eerste de beste berg te willen beklimmen. Wandelen is altijd goed voor u, dus u zou een vlak terrein kunnen kiezen maar op een mooie plek, waar u foto’s kunt nemen om uzelf aan uw einddoel te herinneren en aan uw familie en vrienden te laten zien.
Het inbouwen van een element zoals fotografie is een geweldige manier om bewegen nog plezieriger te maken. Als u een loopband gebruikt om te wandelen of hard te lopen, kunt u tegelijkertijd naar een film of tv-show kijken. En natuurlijk verhoogt het samen doen met anderen, zoals bij wateraerobics of dansles, uw motivatie en plezier.
Low-impact, rustgevende activiteiten zoals yoga en pilates zijn een prachtige kans om de flexibiliteit te ondersteunen. Net als yoga stimuleert t’ai chi2 het gevoel van evenwicht, dat weer de kans op een val vermindert. Reguliere lessen voegen ook structuur toe aan uw week, en geven de dag een vrolijk tintje.
Ons hele leven zullen we baat hebben bij deze geleidelijke en rustige activiteiten in combinatie met een gezond dieet van veel hoogwaardige eiwitten en verse groenten en fruit, met de antioxidanten en micronutriënten die nodig zijn om ons jonger te laten voelen en uitzien.
Het laatste woord is aan Groucho Marx: ‘Ouder worden is geen probleem. Je hoeft alleen maar lang genoeg te leven.’
